Calendula officinalis is de latijnse naam voor deze mooie, zeer bekende plant met oranje-gele bloemen.
Oranje is een kleur van opgewektheid, optimisme en levensvreugde. In de kleurentherapie is oranje effectief bij depressiviteit, pessimisme, onlustgevoelens en lethargie (wanneer iemand aan slaapzucht lijdt, komt ook voor bij sommige ziektes). Oranje versterkt de lust tot activiteit, het is een kleur van hartelijkheid en plezier.
Geel is de helderste van alle kleuren en is dus verhelderend, stimulerend, verwarmend en opvrolijkend.
Geel is ook de kleur van de zon.
En de Calendula wordt goudsbloem genoemd. Goud is de kleur van volheid, overvloed en schittering, de universele liefde en idealisme. Goud transformeert kennis in begrip, helpt bij het overwinnen van psychische onzekerheden en ondersteunt de geest op zijn weg naar universele wijsheid (aldus volgens Waltraud-Maria Hulke).
In het Frans noemt men de goudsbloem Souci of ook wel fleur de souci en de betekenis van het woord souci is zorg, kommer en onrust. Ook zegt men: "Je ne me soucie pas de le faire" wat zoveel betekent als: "ik heb er niet veel zin in". Al met al, de goudsbloem helpt om weer zin te krijgen !

Calendula is vooral bekend van de krachtige wondhelende werking en wordt in de natuurgeneeskunde dan ook veel gebruikt bij moeilijk genezende wonden en blessures. Ook inwendig wordt de calendula gebruikt in de vorm van kruidenthee en in de loop der eeuwen was het meer of minder populair. Ook kom ik in verschillende kruidenboeken tegen dat het een anti-kankerkruid zou zijn.
Een zekere dr Bohn vermeldt de calendula als het belangrijkste middel bij kanker wanneer het te laat is voor een operatie. Hij beveelt dan het dagelijks drinken van calendulathee aan voor een langere periode.
Wetenschappelijk bewijs is hierbij niet voorhanden.
Bij kanker van de borst, de maag en de baarmoeder kan men de goudsbloem toepassen door een lauw-warm aftreksel van de bloemen als een uitwendig kompres op te leggen. Men neemt hiervoor 10 gram van de bloemen die men met kokend water begiet en 5 minuten laat koken, daarna zeven en dan om het uur een verse omslag ter plekke. Ook wordt de thee van de bloem zelf geadviseerd in combinatie met kruiden als gezegende distel (carduus benedictus), driekleurig viooltje (viola tricolor) en salie (salvia officinalis). Een mengsel van 15 gram kruiden die men 10 minuten als thee laat trekken en waarvan men dan ieder uur een eetlepel vol neemt.

De inhoudsstoffen van de goudsbloem zijn:
0,1 - 0,4 % etherische olie,
19 % bitterstoffen (o.a. calendine),
3 % carotenoïden,
saponinen, salicylzuur, fytosterolen, bioflavoïden,
gom, slijmstoffen, hars, albumine, triterpeenalcoholen.
Ergens kwam ik nog tegen dat goudsbloem rijk aan zwavel zou zijn, echter dit stond niet in van Hellemonts phytotherapeutisch compendium.

In de eerste plaats is de goudsbloem tegenwoordig dus bekend om de uitwendige toepassingen.
Men maakt er de zogenaamde calendulazalf van. Deze zalf heeft zowel cosmetische als therapeutische eigenschappen. Het is een adstringens (een geneesmiddel met een samentrekkende werking) en het verbetert de teint, is voedend voor de huid, reinigt, verzacht en voorkomt rimpels.
Men kan het toepassen bij kleine huidbeschadigingen, zoals kloofjes, ruwe en schilferende huid, littekenbehandeling, grote poriën, ouderdomsvlekken, nagelriemen, rimpels, en na het zonnen.

De meer therapeutische eigenschappen liggen op het vlak van wondheling, herstel van weefsels en het voorkomen van ontstekingen. Het bevordert de lokale doorbloeding, is wondreinigend, antiseptisch, schimmeldodend, en verzacht de pijn. Het vermindert littekenvorming en is dus een geneesmiddel met een samentrekkende werking (adstringens), bloedstelpend.

De toepassingen zijn dan ook talrijk, zoals slecht genezende wonden en zweren, steenpuisten, eczemen, brandwonden, doorligwonden, schaafwonden, snijwonden, open benen, abcessen, fistels, bloedingen, zonnebrand, acne, puistjes, blessures, kneuzingen, zwellingen, spataderen, aambeien, aderontstekingen, kloven (anaal en tepel), luieruitslag, dauwworm, wratten, eksterogen, blaren, rode huidplekken die door druk zijn ontstaan, winterhanden en -voeten, nagelriemontsteking, insectenbeten, gezwollen klieren, voetschimmel, ringworm, koortsuitslag (herpes), lichendermatosen (vorming van verhevenheden op de huid), allerlei huidaandoeningen in het algemeen. In de Amerikaanse burgeroorlog legde men het gekneusde hele kruid op wonden en men had hiermee veel succes. Men kan hiervoor ook een verdunde tinctuur gebruiken die zorgt voor een perifere vasodilatatie (vaatverwijding aan de oppervlakte). De tinctuur wordt gebruikt bij verstuikingen.

De goudsbloem kan verder nog inwendig gebruikt worden bij het uitblijven van de menstruatie, bij geelzucht en zwelling van de milt en de lever, opgezette klieren, maagontsteking en maagzweer. De goudsbloem bezit cholagoge eigenschappen (dat betekent dat het een stof bevat die de galstroom van de galblaas naar de darm bevordert). De goudsbloem heeft dus een goede invloed op de lever en de dikke darm en stimuleert de bloedsomloop.
In de volksgeneeskunde maakt men nog gebruik van de goudsbloem als zweetdrijvend middel, diureticum (urinedrijvend), antispasmodicum (krampstillend middel), laxans, anthelminthicum (wormdrijvend middel) en emmenagogum (middel dat de menstruatie bevordert).
Er zijn geen toxische bijwerkingen bekend.

Bij de links staat nog een verwijzing naar een engelstalig artikel.
Een mooie aanvulling hierop. Klik hier voor een vertaling.