clercke3
Artikel door Anda geschreven in "DER CLERCKE CRONIKE" januari 1939.
Ze was 19 jaar toen ze dit schreef.


EEN PSYCHOANALYSE


Ieder mens heeft een geweldige voorraad potentiële energie die bij samenwerking van geschikte omstandigheden ("katalysatoren", voor ieder persoon verschillend) - in dynamische kan worden omgezet.
Ook de slechtsten hebben - zij het dan ook in latente vorm - een complex van waardevolle zielskrachten, die voor hen een reeks van schitterende mogelijkheden inhouden om van hun leven iets groots te maken. Ware naastenliefde krijgt men alleen wanneer men zich bewust is van het bestaan van deze latente zielskrachten in ieder mens.
De enige weg om uw medemens te leren begrijpen en waarderen, is door hen heen te zien. Slechts dan hebt gij de kans om zelf als katalysator of promotor op te treden voor hun activering.
Dit naar aanleiding van een passage in het artikel "De Duitse geest is wakker geschud" op bladzijde 137, 1e kolom, waarin de schrijver blijk gaf van "door de mensen heen zien". Deze passage luidt als volgt: "De geest die in Duitsland is ontwaakt is een oorlogsgeest. Die geest is echter niet de ware Duitse geest. De ware Duitse geest leeft voort in de namen van Einstein, Kant, Karl Marx, Hegel, Goethe, Schiller, Karl von Oszietskie, Ds. Niemöller, om een paar te noemen".
Het heeft weinig zin om ons over de gebeurtenissen in Duitsland boos te maken, want men heeft daar maling aan onze verontwaardiging. Het getuigt van domheid om te generaliseren en te zeggen: "Alle Duitsers zijn slecht", want dit is even kortzichtig als de "Duitse" bewering: "Alle Joden zijn slecht". Het is in het algemeen energieverspilling zich boos te maken over wat anderen doen, want men bereikt er geen praktisch resultaat mee.
Laat ons liever trachten de ontogenese (wording) van de zaak te begrijpen, dit kan misschien in zoverre voor ons van nut zijn dat wij enkelingen een andere blik op de zaak kunnen doen krijgen. Ik heb al eens gezegd "Wees ridderlijk jegens de overwonnene, wanneer gij ziet dat iemand zijn ongelijk begint te begrijpen, geef hem dan een redelijke kans om zijn koers te wijzigen zonder dat zijn trots daarbij al te zeer in het gedrang komt. Wanneer gij hem in groot publiek voor onmens uitmaakt, is hij voor zijn eer verplicht om door te vechten, ook als hij ziet dat zijn zaak verloren is.
Elke vernedering roept verzet tevoorschijn, onverschillig waar het over gaat.
De reactie in Duitsland en het wereldprobleem van het antisemitisme zijn twee vicieuze cirkels.
Duitsland is na de Vrede van Versailles op een vernederende wijze behandeld. De reactie daarop was militarisme en chauvinisme, hetgeen in het Buitenland weer met haat en belediging beantwoord werd.
De Joden zijn altijd vervolgd en onderdrukt geweest, hetgeen geleid heeft tot "aanpassing" in de strijd om het bestaan die daarin bestaat dat zij door middel van geld de macht proberen te krijgen, die hun anders nooit gegund wordt.
De slinkse wijze waarop zij dan vaak aan dat geld trachten te komen wekt weer antisemitisme op, enz.
Indien de grote mogendheden verstandig waren geweest en Duitsland binnen korte tijd weer als gelijke behandeld hadden, zou de hele zaak waarschijnlijk met een sisser zijn afgelopen.
Nu heeft Duitsland zich op militair gebied zelf gelijk geschakeld, met de nodige overdrijving erbij.
Het psychologische mechaniek van deze zaak is zonder meer duidelijk. Van iemand die door nood gedwongen is geweest, vernederende vredesvoorwaarden te aanvaarden, kan men niet verwachten dat hij zich - wanneer hij eenmaal op kracht gekomen is - aan die afgeperste belofte zal houden.
En het was een vernedering dat Duitsland niet mocht bewapenen en de andere landen wel. Maar de andere grief tegen Duitsland, het antisemitisme, hoe is dat ontstaan ? Alles wat ontstaat moet een oorzaak hebben. Mijn inziens is die oorzaak niet - zoals de Duitsers zelf beweren - dat het Joodse ras zoveel slechter is dan het Arische, maar zit de zaak zo in elkaar:
Ieder ras, ieder volk, heeft zijn slechte elementen. Wanneer iemand genotypisch slecht is, wordt deze neiging vaak nog onderdrukt door de vrees voor de publieke opinie.
De Joden zijn bijna de hele geschiedenis onderdrukt en vervolgd geweest en hebben - daar zij over de gehele wereld verspreid waren - bijna altijd als kleine minderheid tegenover een vijandige maatschappij gestaan.
Aan de publieke opinie hebben zij dus niets meer te verliezen, zodat deze rem voor de slechten onder hen niet bestaat. Deze slechten onder de Joden zijn dus brutaler opgetreden dan de slechten onder de volken die in normale omstandigheden verkeren.
Waarom is men nu in Duitsland gaan generaliseren, in plaats van eenvoudig op te treden tegen degenen die zich misdragen hebben ? Wel, het Duitse volk is ook onderdrukt geweest, en heeft ook niet onder normale omstandigheden verkeerd. Ook Duitsland heeft op den duur gebroken met de publieke opinie. De Duitsers annonceren tegenwoordig met de grootst mogelijke nadruk, dat zij zich niet aan buitenlandse kritiek storen. Wat met de staat gebeurde, gebeurde ook met individuen. De noodtoestand na de oorlog heeft niet bepaald tot gezondheid der algemene moraal bijgedragen. Toen het erom ging de onhoudbare toestand in het land te verbeteren zou er - wanneer men alle mensen die zich misdragen hadden wilde oppakken - van het volk zelf niet veel overblijven (nadrukkelijk zij hierbij vermeld dat dit geen speciaal gevolg van de Duitse aard was, maar iets dat door dergelijke omstandigheden uit elk volk tevoorschijn gekomen zou zijn). Men kan dus niet allen oppakken die het verdiend hebben; om zijn figuur te redden moest men een zondebok hebben.
Nu zijn het altijd de Israëlieten geweest, die de hele geschiedenis door als zondebok gefungeerd hebben, omdat zij een volk zonder Vaderland zijn, en onbillijkheden tegen hen gepleegd dus geen politieke gevaren meebrengen. Dit is de reden waarom men generaliseert.
Het zogenaamde "ontwaken" van de Duitse geest is een ontwaken van het bewustzijn van eigen macht geweest. Men zag op zeker ogenblik dat men sterk genoeg was om zich niet meer te laten onderdrukken, en uit schaamte dat men dit niet eerder had ingezien, is men dit met extra machtsvertoon gaan demonstreren.
Nu zijn de Joden een zakelijk en bijdehand volk, zij zijn er zo aan gewend om geslagen te worden, dat zij zich gauw weer oprichten ook. Zij waren dus eerder over de algemene verslagenheid heen dan de rest van de bewoners van Duitsland. Dientengevolge kregen vele Joden belangrijke positie's in de maatschapppij. Nu is het een treurig maar waar feit dat mensen met belangrijke posities maar al te vaak misbruik van hun overmacht maken, Joden net zo goed als andere mensen.
Ik zie het hele gedoe tegen de Joden in Duitsland eerder als een schaamte over het feit dat men zich zo lang door Joden op de kop heeft laten zitten (dus een minderwaardigheidscomplex) dan een eigenlijk superioriteitsgevoel van het Germaanse ras boven het Joodse. Wie zich superieur voelt, acht zichzelf, en wie zichzelf acht gaat niet haten of pesten - noch profiteren van degenen die hij veracht. Haat is gevolg van onmacht, niet van overmacht en pesten is een functie van de haat.
Uit de Jodenvervolging zou men dus concluderen dat het zelfrespect nog altijd niet hersteld is.
Ja, ik zie - evenals Overdiep - deze reactie als een laatste stadium van defaitisme en wanhoop - met dit verschil dat ik de "ware geest" niet dood, maar slechts bewusteloos acht.
Het is een opvallend verschijnsel dat pessimisten en cynici hun mening altijd zo ontzettend afficheren.
Wie uit problemen geen rationele uitweg kan vinden, improviseert ten slotte maar een filosofie die op empirische waarnemingen past, en geeft hierdoor alle idealen prijs. Zijn conflict met zijn geweten wordt hem echter op den duur tot een obsessie, en hij kan het niet laten, het verschrikkelijke vonnis dat zijn geweten niet aanvaarden kan, niet aanvaarden wil - telkens weer hardop uit te spreken. Dit laatste is meestal juist het teken dat hij nog niet verloren is.
De onderdrukte geest, die niet dood wil, grijpt naar de laatste kans op bevrijding: de heimelijke hoop dat dit met nadruk uitgesproken woord van een of ander persoon een antwoord zal provoceren dat wel een oplossing bevat waar zijn geweten mee akkoord kan gaan.
Ik geloof dat een heleboel fanatieke nazi's in deze positie verkeren.
Maar hoe verkeerd de rassenvervolging en het imperialisme ook mogen zijn, dit geeft ons nog niet het recht om zoals Dijkstra het noemt "alles wat in Duitsland gebeurt van tevoren af te kraken".
De Winterhilfe en de arbeidsdienstplicht bijvoorbeeld zijn dingen waar ik slechts de grootste bewondering voor kan hebben.
In Duitsland lopen geen werklozen rond die half gek zijn van défaitisme en ontbering; daar zijn de armen niet uitsluitend aangewezen op wat onbruikbaar afval dat met een edel gebaar uit de vuilnisemmer wordt gehaald en aan de auto van het Brokkenhuis geschonken. Daar wordt het snobisme der hogere standen door arbeidsdienstplicht tegengegaan; voor het Arische deel van de Duitse bevolking heerst gelijkschakeling in de beste zin des woords.
De excessen die op het gebied van rasvervolging plaats hebben komen voort uit een soort kater na de oorlog en de na-oorlogse gevolgen, die slechts door tijd en rust genezen kan.
Ik zeg tijd en rust. Wanneer men een overspannen volk nog onnodig prikkelt door het onbillijk te behandelen, door al het door hun geproduceerde "bij voorbaat af te kraken", dan loopt men grote kans dat het gehele drama 1914-1939 zich zal herhalen, en dan zitten wij over 25 jaar over precies dezelfde problemen te modderen als nu. Of .....de oorlogen volgen elkaar in versnelde frequentie op totdat wij in de hitte van het gevecht met verbazing constateren dat zo'n groot deel van de beschaving is weggevaagd, dat zij zich niet weer zal kunnen regenereren, en dan kunnen wij alles wat wij in duizenden jaren met veel moeite en tranen veroverd hebben weer opnieuw beginnen.
Wat wij wel kunnen doen, dat is de slachtoffers van de rassenvervolging de kans op redding geven in plaats van hen luidkeels te beklagen en aan de grens terug te jagen in de ondraaglijke hel waarin zij nu zitten.
Als de Nederlandse werkeloosheid het bezwaar is, waarom neemt men hier dan geen analoge maatregelen als in Duitsland om de werkloosheid te liquideren (arbeidsdienstplicht, verplichte bijdragen van particulieren voor winterhulp aan de armen, enz) ? Waarom worden ook zij die in Nederland vrienden hebben die voor hun onderhoud willen instaan, zodat van ten laste komen van de werkelozensteun geen sprake is - toch niet toegelaten ? Men zegt dat men in dat geval vergunning kan aanvragen bij de minister van Justitie, maar ik weet uit betrouwbare bron dat daar in de praktijk bijna nooit iets van terecht komt.
Men zegt, dat zij die in levensgevaar verkeren onvoorwaardelijk toegelaten worden, maar hoe bewijst men vanuit het buitenland dat levensgevaar bestaat ? Voordat men het hierover eens is, is de betrokkene al lang om hals.
Waarom is het Surinamevoorstel van de N.S.B. bij voorbaat afgewezen ?
Waarom dit alles het geval is ?
Omdat men in de politiek het vooroordeel boven het verstand stelt. Men heeft persoonlijke "vrienden", die alles mogen en persoonlijke "vijanden", die niets goeds kunnen doen .....
Terwijl de enige kans op het vinden van een uitweg uit deze chaos bestaat in de stelregel:
Zakelijk blijven!! in de politiek.
M.T.M. KERKHOVEN.